Lịch Sử Nghệ Thuật Dieu Khac

Nghệ thuật dieu khac đã có từ rất lâu đời với các tác phẩm đi cùng năm tháng và được cả thế giới ghi nhận, lưu trữ cho đến bây giờ. Và ngày nay nó được ứng dụng rất nhiều trong cuộc sống…

Nói đến nghệ thuật điêu khắc là nói đến nghệ thuật 3 chiều với những tác phẩm nổi tiếng trên toàn thế giới. Và hiện nay, với sự cải tiến và góc nhìn nghệ thuật hiện đại. Các tác phẩm dieu khac còn được ứng dụng rộng rãi và trở thành một phần gắn liền trong cuộc sống hiện đại.

1. Khái niệm về nghệ thuật điêu khắc

• Thuật ngữ “sculpture” có nguồn gốc từ tiếng Latin sculpere. Theo cách định nghĩa này thì nó thiên về quá trình chạm, khắc hoặc trổ. Định nghĩa cổ của người Hi Lạp về dieu khac bao gồm cả quá trình làm khuôn tượng của những chất liệu dẻo như: Đất sét, sáp… để tạo ra những hình thể theo dạng phù điêu hay tượng tròn mong muốn.
• Người Hi Lạp cổ sau đó phát triển canon- hệ tiêu chuẩn lý tưởng cho việc tạo nên hình thể con người. Nó đòi hỏi phải có được tổ chức cơ thể hoàn thiện- hài hoà, cân xứng. Đồng thời hoàn toàn tương đồng ở mọi phần của cơ thể.
• Một điều chắc chắn là: Nếu như ở thế kỷ 20, điêu khắc chỉ bao gồm các hình thể chắc, đặc, nặng. Và được trang trí bằng các hình thức chạm khắc. Thì sự phong phú của các chất liệu trong điêu khắc hiện nay và kỹ thuật mới đã hướng tới sự tự do hơn trong cách biểu đạt cá nhân về nghệ thuật.
• Hiện nay, nghệ thuật điêu khắc không chỉ dùng lại ở chạm trổ và đổ khuôn. Mà ngày nay, nghệ thuật dieu khac còn được ứng dụng dưới nhiều hình thức để có thể tạo ra các hình thể bằng cách: Hàn, ghép buloong, dán, khâu… Và các nghệ sỹ điêu khắc gia hiện đại cũng đã mở rộng phạm vi của các hình thể điêu khắc từ kinh viện cho đến các khối hai chiều, khối đặc và các cấu trúc đường nét. Chúng được làm từ nhiều chất liệu khác nhau như: sắt, đồng, đá nhân tạo cao cấp, gỗ và sợi vải, sợi thủy tinh. Kết quả là cho ra đời các tác phẩm dieu khac nghe thuat khoẻ hơn, vững chãi hơn. Thậm chí ngay cả khi được làm từ các chất liệu nhẹ và “mở” hơn.

Điêu khắc tượng nghệ thuật

2. Các loại hình điêu khắc

3. Cách xử lý hình tượng con người trong suốt lịch sử phát triển của nghệ thuật dieu khac

• Người Ai Cập thường xây dựng các lăng mộ với sự vĩnh cửu. Vì vậy mà họ muốn các vị vua và hoàng hậu của mình luôn ở trong tư thế thanh thản vĩnh cửu. Và tượng điêu khắc người trong thời kỳ Ai Cập cổ đại chủ yếu là thể hiện các nhân vật trong hoàng gia. Chúng có phần cứng nhắc và bất động.
• Tiêu biểu có thể thấy trong bức tượng Mycerinus và hoàng hậu. Cả hai hình thể đều được khắc họa với dáng đứng thẳng một cách kiêu hãnh, mặt nhìn thẳng. Dù chân trái của mỗi nhân vật đều hơi nhấc lên về phía trước. Thế nhưng lại không nhằm mô tả sự chuyển động thực sự. Đồng thời hai vai và hông cân bằng, những cánh tay lạnh cứng uy nghiêm.

• Contrapposto ở đây có nghĩa là ngang bằng (đối trọng). Các bức tượng thời kỳ này có xu hướng tự nhiên, tròn trịa, thư giãn và bao hàm cả sự chuyển động. Hình tượng con người sẽ được các nghệ sỹ điêu khắc nắm bắt từ các hình ảnh hình thể thực tế của con người trong khi đang chuyển động. Nhưng ở sau một hai giây trước hoặc sau đó, tư thế này đã khác đi rất nhiều.
• Cụ thể bạn có thể cảm nhận hiệu quả chuyển động này trong bức tượng Herrmes và Dionysus. Tác phẩm của một nhà dieu khac Hy Lạp nổi tiếng Praxiteles. Bức tượng cho thấy trọng lượng của Hermes dồn về phía chân phải. Nên phần hông phải được đẩy cao lên, chân trái ở thế nghỉ. Để đối trọng lại thì vai phải cũng được làm nhô cao lên. Và toàn bộ cơ thể đứng trong một tư thế hình chữ S mềm mại.
• Với những đường cong mềm mại, thanh lịch đó chính là đặc điểm trong phong cách Praxiteles và nó đã được sao chép rất nhiều sau này. Chúng ta sẽ thấy một phiên bản mang tính cường điệu tư thế này hiện nay thông qua tư thế của những “bức tượng sống” như: Người mẫu thời trang, huấn luyện viên thể dục… Đều sử dụng nguyên lý đối trọng để phô trương những ưu điểm của hình thể. Sự khoan thai cùng với điệu bộ, sức căng của cơ bắp và sự uyển chuyển trong động tác được phối hợp một cách hài hòa. Và chính sự hài hòa đó khi kết hợp với hình thể lý tưởng bên ngoài đã khiến cho nghệ thuật dieu khac Hi Lạp cổ đại tạo được ảnh hưởng sâu rộng trong lịch sử nghệ thuật Phương Tây.

• Tượng Phật, cũng là một sự hiện diện với các tư thế giống như những bức tượng Ai Cập cổ đại. Nó thường được mô tả trong một tư thế thanh thản, bất động. Với chân và tay khoanh tròn, mặt trầm ngâm yên lặng. Đặc biệt là trong nghệ thuật Phật giáo Ấn Độ. Đức Phật và chư vị Bồ Tát thường được chạm khắc bằng chất liệu đá một cách duyên dáng. Mang sức ảnh hưởng của nền văn hóa Ấn Độ. Phong cách này cũng cùng với Phật giáo lan tỏa và du hành khỏi biên giới Ấn Độ. Tạo ảnh hưởng đến nhiều khu vực rộng lớn khác nhau ở Châu Á.
• Thế nhưng cũng có những bức tượng với tư thế, tình cảm phấn khích. Tiêu biểu là các tượng hộ thần và phẫn nộ thần với tư thế dọa nạt. Các hộ thần vung vũ khí lên như đang sẵn sàng xốc tới tấn công bất kì kẻ nào dám đối địch. Một vài cảm xúc phẫn nộ, thần thể hiện tư thế giống như một cuộc nhảy múa hoang dại với chân trái trên mặt đất và chân phải nhấc lên không. Đôi khi có những bức tượng điêu khắc ở tư thế đi. Những bức tượng này đều là tượng đứng với toàn bộ trọng lực cơ thể đồn xuống một chân. Chân còn lại hơi nhấc lên đằng sau thân mình. Bàn tay phải đưa lên bắt ấn vô úy còn bàn tay trái thì để một bên thân mình. Tạo ra cảm giác người đang hướng về phía trước, thân hình có vẻ đong đưa nhẹ về một bên.

Dieu khac hiện đại:

Nghệ thuật điêu khắc Việt nam và điêu khắc hiện đại nói chung đảm nhận nhiệm vụ duy trì các giá trị cũ và gánh vác những giá trị mới. Nhằm thích ứng phù hợp với sự thay đổi của điều kiện trong kỷ nguyên công nghiệp.

Sự phát triển của khoa học và máy móc, kỹ thuật đã làm cho các nhà điêu khắc có ý thức hơn về chất liệu và công nghệ. Họ đã chú ý hơn đến các cấu trúc trừu tượng ẩn chứa trong các tac pham dieu khac. Các nghệ sỹ điêu khắc gia đương đại ngày nay rất ít khi sử dụng những tư thế kinh điển ở các thời kỹ. Thậm chí họ còn chẳng quan tâm đến hình tượng con người. Một trong những nhà điêu khắc gia hiện đại lại có cách thức tập trung vào hình thể con người một cách độc đáo hơn. Tiêu biểu là nhà điêu khắc George Segal.