Dinh dưỡng với người cao tuổi là gì?

Khi con người càng lớn tuổi, các bộ máy, cơ quan trong cơ thể cũng hao mòn dần theo thời gian và giảm bớt các chức năng hoạt động. Vì thế, ngoài việc duy trì cơ thể khỏe mạnh, một chế độ dinh dưỡng hợp lý, khoa học sẽ giúp kéo dài tuổi thọ đáng kể. Hệ lụy từ bộ máy tiêu hóa hoạt động kém Càng cao tuổi càng ăn uống khó tiêu và ậm ạch! Dạ dày là một bộ phận quan trọng của hệ tiêu hóa, đảm nhận việc \"nạp năng lượng\" để con người duy trì sự tồn tại và hoạt động suốt cuộc đời. Nó phải làm việc căng thẳng, vất vả, co bóp, nhào nặn thức ăn suốt bao ngày đêm để cung cấp cho cơ thể những chất dinh dưỡng cần thiết. Một số người cao tuổi khỏe mạnh có thể vẫn thấy thèm ăn, nhưng với người yếu hơn thì hay chán ăn do giảm cảm giác đói. Đã chán ăn mà nhai nuốt lại khó do cơ nhai và xương hàm đều teo, răng thì lung lay hoặc mất nên người già càng lười ăn hơn, vì vậy, càng dễ bị suy dinh dưỡng hơn. Do nhu cầu đường ruột giảm, nên người già cũng dễ bị táo bón. Táo bón kéo dài thì các vi sinh vật gây thối rửa trong ruột sẽ phát triển làm đầy hơi, lâu ngày sẽ đẩy cơ hoành lên cao gây khó thở, ảnh hưởng đến hoạt động của cơ tim. Như vậy, chỉ một bộ máy tiêu hóa kém hoạt động đã gây ra biết bao phiền toái cho người cao tuổi. Người cao tuổi cũng dễ bị thiếu nước do ít cảm thấy khát nước. Hoạt động tiêu hóa và hấp thu thường kém hiệu quả hơn lúc trẻ nên càng về già càng dễ bị suy dinh dưỡng. Đi kèm với tình trạng suy dinh dưỡng, người cao tuổi cũng dễ bị thiếu sinh tố (như sinh tố C) và các chất khoáng – nhất là canxi – nên dễ bị loãng xương (nhất là phụ nữ mãn kinh); thiếu sắt gây ra thiếu máu. Ăn cũng phải … học Sữa có nhiều canxi nhất. Trong 100ml sữa có đến 120mg canxi. Rau muống cũng cung cấp nhiều canxi, trong 100g rau muống có 67mg canxi, trong khi 100g thịt chỉ cung cấp 15mg canxi mà thôi. Do vậy, \"ăn cũng phải… học\". Có học mới biết thức ăn nào vừa bổ, vừa rẻ lại vừa ngon, phù hợp với từng lứa tuổi. Các vitamin được cung cấp từ thức ăn như rau quả, trứng, đậu, cà rốt, rau muống, gấc… Đặc biệt, vitamin C có nhiều trong cam, chanh, chuối, cóc, cà chua,… Để giữ khẩu vị được ngon vừa ý, cần thêm những gia vị mà người cao tuổi vẫn quen dùng như tỏi, tiêu, ớt… miễn là đừng nhiều quá! Không nên kiêng cữ quá đáng làm cho ăn mất ngon. Đậu nành (tương, chao, tàu hũ ky, đậu hũ…) là những loại thức ăn lý tưởng vừa cung cấp đạm thực vật, lại có chất phytoestrogen – là một loại kích thích tố nữ rất tốt để giảm tốc độ lão hóa. Chất béo không phải chỉ có hại Người cao tuổi cũng cần phải được cung cấp năng lượng đầy đủ, cần tránh béo bệu nhưng cũng phải tránh suy dinh dưỡng – chủ yếu là do thiếu chất đạm. Chưa dừng lại ở đó, sự dung nạp chất bột đường ở người cao tuổi cũng bị giảm, mà đa số người có tuổi thường thích những món ăn dễ tiêu như bột đường để đỡ nhai. Do vậy, cơ thể tiếp thu ít chất xơ càng dễ bị táo bón, lại dễ tăng đường huyết, dẫn đến bệnh tiểu đường. Men giúp ly giải mô mỡ cũng giảm hoạt động nên dễ có khuynh hướng thừa mỡ trong máu tạo các mảng xơ làm cứng thành mạch gây ra cao huyết áp. Vì thế, người cao tuổi nên hạn chế chất béo, đặc biệt là mỡ động vật. Nhưng không nên quá sợ cholesterol, vì có loại cholesterol tốt cần cho cơ thể. Nên dùng dầu thực vật hơn là mỡ động vật. Cuối cùng, một bữa ăn gia đình đông vui có con cháu sum vầy thì dù là rau muống, kho quẹt, đậu hũ,… cũng đem lại nhiều chất bổ dưỡng cả về tinh thần lẫn năng lượng cho người lớn tuổi hơn là thức ăn cao lương mỹ vị mà không khí bữa ăn căng thẳng. Chất béo tốt cho người cao tuổi MUFA (Monounsaturated fatty acid) & PUFA (Polyunsaturated fatty acid) là hai thành phần quan trọng trong chất béo có lợi, tốt cho hệ tim mạch: giảm huyết áp, cải thiện cấu trúc mạch vành, từ đó giúp giảm nguy cơ về các bệnh lý tim mạch - một trong những căn bệnh rất phổ biến ở người cao tuổi. Một điều kỳ diệu nữa, trong khi nhiều người trung niên đau đầu với việc làm giảm cholesterol trong máu thì rất may MUFA và PUFA có khả năng giảm tổng cholesterol và cải thiện tỷ lệ giữa loại cholesterol-HDL (tốt) và cholesterol-LDL (xấu). Người cao tuổi nên bổ sung MUFA&PUFA bằng cách nào? MUFA & PUFA có trong các loại dầu thực vật (ô-liu, hướng dương, đậu nành), và gần đây được rất nhiều hãng sữa nổi tiếng trên thế giới bổ sung vào thành phần dưỡng chất của sữa. Bổ sung MUFA & PUFA qua sữa là một cách thuận tiện đối với người cao tuổi, đặc biệt là những bệnh nhân điều trị trong bệnh viện.