"Giật mình" những điều chưa biết về ổ cứng SSD

1. Ổ cứng SSD là gì?

Ổ cứng có vai trò quan trọng trong việc lưu trữ dữ liệu, phần mềm, trích xuất dữ liệu, tốc độ khởi động máy, độ an toàn của máy tính và dữ liệu trọng đó. Đối với những người có hiểu biết hoặc chuyên môn về công nghệ thì chắc hẳn không lạ lẫm gì với khái niệm ổ cứng SSD. Định nghĩa một cách đơn giản và dễ hiểu thì ổ cứng SSD là  viết tắt của cụm Solid – State – Drive. Ổ cứng SSD là một loại ổ cứng ở dạng thể rắn, có tác dụng lưu trữ dữ liệu trên máy tính, phần mềm và hệ điều hành.

Ổ cứng là một phần quan trọng trong máy tính

Ổ cứng dạng thể rắn này thường được tạo từ flash cố định không có bộ chuyển động. Mọi hoạt động truy cập dữ liệu đều được điều khiển từ một bộ xử lý được tích hợp bên trong ổ đĩa.

2. Có những loại ổ cứng nào?

Hiện nay, trên thị trường có 2 loại ổ cứng phổ biến nhất đó là ổ cứng SSD (Solid State Drive - Ổ đĩa thể rắn) và ổ cứng HDD (Hard Disk Drive - Ổ đĩa cứng).

Trước hết, muốn phân biệt và lựa chọn được loại ổ cứng thích hợp cho máy tính của mình thì người dùng cần hiểu về các loại ổ cứng.

• Ổ cứng HDD:

Được biết đến là loại ổ cứng truyền thống và được nhiều người sử dụng cho đến thời điểm hiện tại bởi chi phí rẻ. Nguyên lý hoạt động của loại ổ cứng này là có một đĩa tròn làm bằng nhôm (hoặc thủy tinh, hoặc gốm) được phủ vật liệu từ tính, giữa ổ đĩa có một động cơ quay để để đọc/ghi dữ liệu, kết hợp với những thiết bị này là những bo mạch điện tử nhằm điều khiển đầu đọc/ghi đúng vào vị trí của cái đĩa để, rồi quét để giải mã thông tin.

Ổ cứng HDD là ổ cứng truyền thống được sử dụng phổ biến nhất hiện nay

Ổ cứng HDD có tốc độ quay 5400 rpm hoặc cao hơn là 7200 rpm, tốc độ quay càng cao thì khả năng hoạt động của ổ cứng cũng nhanh hơn.

3. Những ưu điểm vượt trội của SSD so với loại ổ cứng truyền thống

So với ổ cứng “lão làng” HDD, ổ cứng SSD tỏ ra chiếm được nhiều cảm tình của người dùng hiện đại bởi những nhu cầu dùng máy tính tăng cao, áp lực công việc nhiều khiến họ cần nâng cấp ổ cứng để phục vụ công việc được thuận tiện hơn, nhanh hơn, truy xuất và bảo quản dữ liệu tốt hơn.

Thế hệ ổ cứng SSD tiên tiến hơn rất nhiều so với HDD về mặt thiết kế và cách thức hoạt động:

• Về tốc độ: đây là ưu điểm mạnh nhất và cũng là đặc điểm để có thể so sánh sự khác biệt của SSD so với HDD. Nếu ổ cứng SSD chỉ cần mất khoảng 1-2s để khởi động máy tính thì máy tính dùng ổ cứng HDD phải mất đến 1 phút. Tương tự, khi hoạt động, dữ liệu cần được ghi vào đĩa và ghi từ đĩa liên tục nên dù đang mở ứng dụng, làm video, lướt web hay nghe nhạc, bạn sẽ thấy mọi thứ diễn ra nhanh hơn với ổ SSD.

Ổ cứng SSD có ưu thế hơn so với ổ cứng HDD về tốc độ

• Về tiếng ồn: SSD chạy mượt, êm, tản nhiệt tốt,  trong khi đó, HDD khá rung và có tiếng ồn khi truy, xuất dữ liệu. Mặc dù thế hệ ổ cứng HDD mới có cải tiến hơn về tiếng ồn nhưng vẫn thua xa SSD.
• Về thiết kế: Theo các chuyên gia về máy tính và linh kiện điện tử, thiết kế của SSD vẫn trội và “vượt mặt” so với dùng ổ cứng truyền thống. Cũng bởi là thế hệ ổ cứng đi sau và đã được cải tiến, nâng cấp và khắc phục những tồn tại và những điều HDD chưa làm được. Thiết kế SSD nhỏ gọn và thân thiện hơn, trong khi HDD bắt buộc phải có đĩa từ và 1 trục xoay. SSD dễ dàng tạo điều kiện cho các nhà sản xuất làm mỏng chúng và đồng thời, tiết kiệm và tiêu hao năng lượng pin hơn so với HDD.
• Độ bền: Ổ cứng SDD được người dùng và giới chuyên gia đánh giá có độ bền với thời gian lâu hơn, đồng thời, bảo vệ dữ liệu cực tốt do có khả năng chống sốc cao cộng với được làm bằng linh kiện tốt nên bền hơn

Tuy nhiên, nhiều người dùng khi chọn mua ổ cứng cho laptop thường hỏi: “Ổ cứng SSD có nhiều vượt trội như vậy tại sao người ta vẫn sử dụng ổ cứng HDD nhiều và phổ biến”?

Có 2 lý do như sau, thứ nhất, giá ổ cứng HDD rẻ hơn nhiều so với giá ổ cứng SSD cùng một mức dung lượng như nhau. Vì thế khi lựa chọn ổ cứng HDD, người dùng sẽ tiết kiệm được một khoản chi phí.

Ổ cứng SSD vượt trội hơn về thiết kế so với ổ cứng HDD

Thứ 2, về dung lượng, không thể phủ nhận rằng ổ cứng HDD có dung lượng lớn. Có thể dễ dàng tìm mua ổ cứng HDD dung lượng lớn lên đến 4TB, nhưng điều đó lại khá khó khăn đối với việc mua ổ cứng SSD 4TB.

4. Nên lựa chọn SSD hay HDD hơn?

Đối với những người dùng máy tính bàn, máy tính có ổ cứng gắn ngoài cần nhiều dung lượng lưu trữ,hoặc những người muốn tìm mua ổ giá rẻ mà dung lượng lớn mà không yêu cầu về tốc độ thì HDD là sự lựa chọn mà chúng tôi khuyên bạn nên dùng để tiết kiệm chi phí.

Tuy nhiên, với cuộc sống hiện đại và nhu cầu sử dụng máy tính nhiều như hiện nay, mọi công việc từ học tập đến làm việc đều cần máy tính cá nhân và lưu trữ dữ liệu thì việc cần nâng cấp ổ cứng hay lựa chọn 1 ổ cứng tiên tiến cho máy tính của bạn là điều không thể không làm. Với những tính năng và sự vượt trội của mình so với ổ cứng truyền thống, SSD hứa hẹn đáp ứng tất cả những nhu cầu của cuộc sống hiện đại đối với 1 chiếc ổ cứng cho laptop cá nhân.

Những người làm việc nhiều trên máy tính, sử dụng nhiều cửa sổ chức năng, phần mềm ... cùng một lúc và yêu cầu cao về tốc độ làm việc của máy tính như game thủ, nhân viên kế toán, designer, kiến trúc sư cần thiết kế bản vẽ trên máy tính và sử dụng nhiều phần mềm thiết kế đồ họa,...thì nên lựa chọn ổ cứng SSD để đảm bảo máy tính chạy mượt, ít gây tiếng ồn, và độ bền cao.

Mặc dù giá ổ cứng SSD khá “chát” nhưng đảm bảo chất lượng của nó sẽ không làm người dùng thất vọng. Giá của ổ cứng SSD thường cao gấp 10 lần so với ổ cứng HDD, vì vậy, nếu bạn không ngại vấn đề giá cả thì đây là 1 lựa chọn tốt. Trong tương lai, SSD hứa hẹn sẽ ‘soái ngôi” HDD khi mà vấn đề giá cả không còn đáng lo ngại vì giá thành sản phẩm đang ngày càng hạ mà độ bền lại tăng lên. Mặt khác, bạn cũng có thể mua được ổ cứng SSD giá rẻ nếu tìm mua ổ cứng đã qua sử dụng nhưng vẫn đảm bảo chất lượng tốt.

5. Các loại ổ cứng SSD hiện nay trên thị trường

Xét theo tiêu chí kích thước, ổ cứng SSD có các loại sau:

Ổ cứng SSD 2.5 inch: Đây là ổ cứng SSD cho laptop phổ biến nhất hiện nay. Với kích thước 2.5 inch, độ mỏng 7mm, bạn có thể lắp ổ cứng này vào máy tính của bạn mà không cần lo lắng gì.

Ổ cứng SSD 2.5 inch Samsung 860 EVO

Ổ cứng Msata, M2: Đây là ổ cứng SSD dạng thẻ, loại ổ cứng này đòi hỏi máy tính của bạn phải có khe lắp. Khe lắp ổ cứng SSD thường được thiết kế ở một số dòng máy tính mỏng, ưu điểm của loại ổ cứng SSD dạng thẻ này là không cần tháo ổ cứng bên trong laptop ra mà có thể dùng song song với ổ cứng cũ bên trong của máy. Ổ cứng dạng này có nhiều loại được thiết kế dành riêng cho dòng máy Sony siêu mỏng hay Macbook, nhưng phổ biến nhất vẫn là Msata và M2.

Ổ cứng SSD Msata: Loại ổ cứng này được trang bị cho các máy tính laptop với dung lượng chỉ tầm 24gb,32gb sử dụng làm bộ nhớ đếm chứ không để chạy win. Hình dạng bên ngoài ổ cứng SSD Msata khá giống với card wifi laptop. Một số máy laptop khi tháo ra thấy có khe giống như khe cắm card wifi và nó còn được bố trí gần với vị trí card wifi nữa.

Ổ cứng SSD SATA

Ổ cứng SSD M2: Đây là loại ổ cứng được phát triển dựa trên ổ cứng Msata, thiết kế mỏng hơn và tốc độ tốt hơn so với Msata. Loại ổ cứng này thường được dùng cho những máy tính cao cấp.  

Ngoài ra, ổ cứng còn được chia là 3 loại khác nhau là SLC, MLC và TLC. Mỗi loại đều có những điểm vượt trội riêng, bạn cần hiểu rõ để có thể lựa chọn phù hợp cho máy tính của mình.

Ổ cứng SLC:  (NAND Single Layer Cell) Loại ổ cứng này tốc độ không quá cao như MLC nhưng tính ổn định cao, độ bền cũng được giới chuyên gia và người dùng đánh giá cao (có thể ghi xóa được 100 nghìn lần). Tuy nhiên, đi kèm với nó là giá thành của ổ cứng SLC cũng cao nhất trong 3 loại ổ cứng kể trên. Ổ cứng này thích hợp dùng trong các doanh nghiệp, công ty…

• Giá bán tham khảo loại ổ cứng này trên thị trường là 3 USD/ 1 GB dung lượng

Ổ cứng MLC: (NAND Multi Layer Cell) Loại ổ cứng này có tốc độ cao, tính ổn định cũng cao tuy không thể bằng SLC (so với SLC thì MLC kém hơn khoảng 10 lần). Ổ cứng MLC thích hợp với những người dùng phổ thông.

Ổ cứng SSD MLC 240GB

• Giá bán tham khảo của loại ổ cứng này trên thị trường là 0,9 USD/ 1 GB dung lượng.

Ổ cứng TLC: (NAND Triple Layer Cell) TLC được đánh giá là có tốc độ cao nhưng độ bền lại kèm nhất trong 3 loại ổ cứng, chỉ đạt tối đa 1000 lần ghi xóa, kém hơn 10 lần so với ổ cứng SLC.

• Gía bán tham khảo: 0,6 USD/ 1 GB dung lượng

6. Chọn mua ổ cứng SSD của hãng nào?

Đây là một vấn đề rất được nhiều người quan tâm sau khi đã tìm hiểu được gần như đầy đủ các thông tin liên quan đến ổ cứng ở các phần trên. Intel chính là cái tên “lão lãng” được nhiều người nghĩ đến khi nhắc đến lĩnh vực linh kiện máy tính. Ổ cứng Intel có tốc độ cao, độ bền cao, ít bị lỗi trong quá trình sử dụng, bấy nhiêu thôi cũng đã đủ để bạn tìm đến hãng này rồi, đúng không?

Tuy nhiên, với sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, các tên tuổi nhà sản xuất mới được áp dụng những kĩ thuật tiên tiến, công nghệ hiện đại ra đời “đồng hành” cũng nhiều tên tuổi lâu năm để người dùng có nhiều sự lựa chọn hơn.

Bạn có thể tham khảo và tìm hiểu ổ cứng laptop của những thương hiệu ổ cứng KingSton, SanDisk, Transcend, KingMax, Plextor, Samsung…

Lựa chọn ổ cứng từ Nhật Bản để đảm bảo chất lượng tốt nhất

Song, chúng tôi khuyên bạn nên chọn những sản phẩm linh kiện từ Nhật Bản. Chúng ta thừa hiểu công nghệ Nhật như thế nào và hoàn toàn yên tâm về sản phẩm được làm từ công nghệ của họ. Lựa chọn linh kiện từ Nhật Bản, đặc biệt là ổ cứng sẽ giúp cho máy tính của bạn hoạt động tốt hơn, tăng tuổi thọ máy.

7. Mách bạn kinh nghiệm sử dụng ổ cứng

7.1 Tránh làm giảm tuổi thọ của ổ cứng

Thông thường, theo thống kê thì ổ cứng thường có tuổi thọ từ 10-15 năm. Tuy nhiên, vấn đề này còn phụ thuộc vào quá trình sử dụng của người dùng. Khi bạn thực hiện ghi dữ liệu vào ổ cứng thì flash sẽ bị hao mòn, mức độ hao mòn nhiều hay ít là phụ thuộc vào dung lượng dữ liệu bạn ghi đè của bạn. Một ví dụ đơn giản để bạn dễ hình dung hơn, hãy tưởng tượng ổ cứng như 1 tờ giấy trắng, việc bạn ghi dữ liệu giống như bạn vẽ bút chì lên giấy, vẽ rồi xóa, rồi lại vẽ… việc thực hiện nhiều lần vẽ - xóa như vậy sẽ làm tờ giấy trắng bị mỏng dần và rách đi. Ổ cứng của bạn cũng sẽ như thế.

Vì vậy, cần hạn chế thao tác ghi, xóa dữ liệu nhiều lần trên ổ cứng của bạn, điều này khiến cho ổ cứng của bạn phải hoạt động các thao tác xoá liên tục. Tuổi thọ ổ cứng suy giảm là điều đương nhiên.

7.2 Có thể kết hợp sử dụng 2 ổ cứng cùng lúc

Bạn nên sử dụng ổ cứng SSD kết hợp với ổ cứng HDD có sẵn trong máy tính. Ổ cứng SSD dùng để cài các phần mềm, hệ điều hành, giúp làm tăng tốc độ hoạt động và chạy phần mềm cho máy tính, còn ổ cứng HDD dùng để chứa file, dữ liệu vì dung lượng của ổ cứng lớn.

Ngoài ra, nếu máy tính của bạn chỉ có ổ cứng SSD mà lượng dữ liệu lớn, bạn lo sợ ổ cứng SSD không cung cấp đủ lượng dung lượng lớn để đáp ứng nhu cầu của mình, bạn có thể lưu dữ liệu trên dịch vụ lưu trữ đám mây để tiết kiệm dung lượng.

7.3 Hạn chế lưu dữ liệu đầy vào ổ cứng

Đây là một lưu ý nhỏ được giới chuyên gia và nhiều người dùng lưu tâm nhắc nhở. Tuyệt đối đùng dùng tối đa dung lượng ổ cứng có thể cho phép. Ví dụ ổ cứng của bạn có dung lượng 100 GB thì bạn nên chỉ dùng đến 75GB, lúc nào cũng nên để trống ít nhất 25% dung lượng ổ cứng.

Hạn chế sử dụng tối đa dung lượng ổ cứng để tránh làm giảm tuổi thọ ổ cứng

7.4 Lựa chọn hệ điều hành thích hợp cho ổ cứng

Đối với ổ cứng SSD, bạn nên sử dụng các phiên bản hệ điều hành mới hơn như Windows 7, 8, 8.1 hoặc Windows 10. Không sử dụng hệ điều hành  Windows XP hoặc Vista vì 2 hệ điều hành này không hỗ trợ lệnh TRIM (đây là lệnh dùng để thông báo xem dữ liệu nào không còn được sử dụng nữa và có thể xóa từ bên trong, làm tăng hiệu năng ổ SSD). Nếu bạn dùng 2 hệ điều hành này mà vẫn sử dụng ổ cứng SSD, khi bạn thực hiện xóa 1 dữ liệu nào đó Windows sẽ không thể gửi lệnh TRIM đến ổ đĩa và dữ liệu đó vẫn sẽ tồn tại ở một nơi nào đó trên ổ cứng SSD.

7.5 Ước tính dung lượng và tốc độ của ổ cứng trước khi mua

Điều này đáng lẽ nên được đưa lên đầu bài vì trước khi mua ổ cứng bạn nên cân nhắc trước. Có thể hiện tại nhu cầu dùng máy tính của bạn chưa nhiều nhưng tốt nhất hãy đầu tư mua ổ cứng dung lượng lớn một chút để phục vị sau này, mất công sau này bạn lại phải mua mới.

Ngoài ra, nên cân nhắc yếu tố tốc độ và sự ổn định của ổ cứng hơn là giá cả. Như chúng tôi đã phân tích ở trên thì ổ cứng MLC có lẽ phù hợp với bạn nếu máy tính của bạn chỉ phục vụ công việc tư và học tập.

Hi vọng, với tất cả kiến thức về ổ cứng SSD mà chúng tôi cung cấp sẽ mang lại cho bạn kiến thức sâu hơn về linh kiện máy tính và đưa ra được sự lựa chọn hợp lý cho bản thân.